Gradačac je 1710. godine postao glavno središte osmanskih kapetanija u Bosni, što je bilo od velikog političkog i strateškog značaja za grad, jer su tadašnji kapetani bili zaduženi za obranu sjeveroistočne granice Osmanskog carstva. Najpoznatiji kapetan, Husein-kapetan Gradašević, bio je neustrašivi ratnik koji je stekao veliko poštovanje u Bosni i unutar Osmanskog carstva.
Veliki kapetan
Njegov autoritet, slava i izvanredne sposobnosti da vlada i brani zemlju učinili su ga prijetnjom osmanskoj vlasti. On je tražio više autonomije i prava na svojoj teritoriji.
Godine 1831. Husein-kapetan, ili “Zmaj od Bosne”, kako su ga zvali, odlučio je da se suprotstavi osmanskoj vlasti. Njegova vojska marširala je sve do Kosova i vratila se pobjednički. Ovaj je događaj izazvao više ustanka jer su se pobunile i mnoge druge plemićke porodice, i na kraju je imao utjecaja na propast Otomanskog carstva u regiji. Kapetana Gradaščevića su kasnije izdali i on je pobjegao u Austriju, ali u Gradačcu je još uvijek upamćen kao najveća gradska ličnost, a ujedno jedna od najvećih u čitavoj historiji Bosne.
Gradačac se nalazi 25 kilometara sjeverno od Srebrenika, između planina Majevice i Trebave. Radi se o jednom od posljednjih brdovitih bosanskih gradića prije nego što vas dočekaju prostrane ravnice Posavine i Panonske nizije. Iako su u regiji pronađeni artefakti iz neolitika i rimskog doba, Gradačac je uglavnom poznat po svojoj renomiranoj historiji tokom osmanske vladavine.
U Gradačcu je mnogo znamenitosti koje su izgrađene u čast i kao sjećanje na legendarnog Zmaja od Bosne. Huseinova džamija, sa uskim i visokim minaretima, sagrađena je 1826. Sahat kula, sagrađena 1826. godine, također nosi njegovo ime. Porodična kuća Gradašćević sagrađena je 1821. godine, a restaurirana je kao muzej.
Važno je napomenuti da je Gradačac izuzetno ugodan grad za šetnju i istraživanje. Bogata historija najvidljivija je od centralnog područja gdje se nalazi Gradačačka kula, ali ne propustite istražiti i male sporedne ulice, gdje su mnoge čari ustvari skrivene. Naći ćete čak i ulicu Josipa Šibera, nazvanu po precima Borisa Šibera, člana čuvene sarajevske grupe Nadrealisti.
